Suriname:
'De Geheime Envelop'
Al zeven maanden zijn mijn ouders onderweg met hun zeilboot. Ze zijn helemaal van Amsterdam naar het Surinaamse dorpje Domburg gezeild. Tijdens mijn bezoek werk ik aan mijn project 'De Geheime Envelop', waarbij ik elke dag een envelop openmaak waar een opdracht voor mij instaat. Bedacht door klasgenoten, vrienden, leraren en familie. Tijdens Envelop nr. 7 ontmoet ik de Javaanse familie Karto di Kromo. Ze ontvangen me in hun huis, geven me eten en vertellen me al hun verhalen.
Sokemi (89):
"Mijn vrouw heeft deze bloemen drie jaar geleden geplant. Twee maanden later overleed ze. De bloem heet 'Faya Lobie': vurige liefde. We waren 60 jaar getrouwd, ik mis haar."
"Als baby ben ik rond 1930 uit Indonesië meegenomen naar Suriname. Mijn ouders werden contractarbeiders. Zo overleden op mijn veertiende, toen moest ik zelf aan de slag op de plantage. Het was hard werken."
Ik ga op de koffie bij tante Marijke, een trotse praatgrage dame die elke zin begint met "Ik zal je eerlijk zeggen, Suzie...", Ik word gelijk op de bank gezet en krijg geen koffie, maar een rode soft, zoete bietensalade, cassave chips en allerlei gekleurde koekjes.
Met mijn mond vol complimenteer ik haar met haar huis. "We zijn nog een beetje aan het verbouwen", zegt Marijke. Ik kijk omhoog en zie een blauwe hemel; het dak is nog niet af. Wel zie ik een televisie, twee koelkasten en een enorme vriezer. "Ik zal je eerlijk zeggen Suzie, we doen het rustig aan."
Suann (15)
Joann (9)
Suann (15)
Rowel (9)
Joann (9)
Moeder Ariane en dochter Joann
Opa Sokemi heeft me uitgenodigd om de allerlaatste viering van de dood van zijn vrouw bij te wonen: een boeddhistische rouwceremonie met familie en veel eten.
Als het donker is begint de ceremonie. Zo'n 'selamatan' wordt vier keer gehouden na het overlijden van een geliefde: één week erna, 40 dagen, één jaar en drie jaar erna.
Dit is de allerlaatste viering van Sokemi's vrouw.
Suriname: De Geheime Envelop (2018).
